“Ik snap niet dat je het kunt. Word je er niet heel triest van?”
Ik zie in mijn werk mensen die verdriet hebben, en dat raakt me. Maar tegelijk zie ik ook de wil en veerkracht om een mooi afscheid te willen maken. De eerste week na een overlijden is een bijzondere week. Een week van kwetsbaarheid en verbondenheid. En die twee dingen halen het mooiste in mensen naar boven.
In één van de families waar ik kwam, was een flinke familieruzie gaande. Broer en zus hadden elkaar al 20 jaar niet meer gesproken. Toch verliep de afscheidsweek goed, we hadden een mooi gesprek met z’n drieën. Beide kregen een eigen aandeel in de plechtigheid. Met respect voor hoe de ander zich voelde. Na afloop hoorde ik een sneer van de schoonzus. Ik constateerde dat wat die week was ontstaan, niet zou blijven, helaas. Toch was het afscheid van moeder voor beide partijen goed.
Een levensverhaal schrijven is geen trieste bedoening. Ik vertel vooral de mooie, blije en gelukkige momenten. Het levensverhaal is ook een prettig onderdeel in de plechtigheid. Mensen gaan er even voor zitten, even terug in de tijd toen het afscheid nog ver weg leek. Good old memories. Er is herkenning en we mogen best even lachen. De oren worden gespitst want men wil alles kunnen horen.
Tegen het einde van het levensverhaal verandert mijn stem. Als ik bijvoorbeeld de gevreesde ziekte aankondig. Dan voel je de spanning in de ruimte. Juist door de luchtigheid van een paar minuten eerder, komen de emoties opnieuw binnen. Ik spreek rustiger en serieuzer bij het naderen van het (levens)einde. Dan moet ik er zelf ook om denken om mijn stem onder controle te houden. Dat is laatste deel is triest, die zinnen zijn emotioneel. Ook voor mij, omdat ik haarfijn aanvoel wat het met de aanwezigen doet.
Ik heb het zelf in de hand. Ik zorg er met het verhaal en de intonatie voor dat mensen dit voelen. Dit hóren ze te voelen, dit mogen ze uiten. We doen daar namelijk niet zomaar iets. We nemen afscheid. Definitief.
Ik voel tijdens de voorbereidingsdagen een ongekende levensvreugde. Ik voel meer emoties dan anders. Ik wil ze ook voelen! In de drie dagen van afgelopen week slaagde óók onze oudste dochter voor haar rijbewijs, kwamen er vriendjes en vriendinnetjes spelen, vierden ze hier pakjesavond met (een deel van) het voetbalteam, oefende de jongste zoon voor zijn EHBO-diploma (en geslaagd!), bakte ik pannenkoeken, werden de schoenen gezet en aten we woensdagavond een frikandel mayo omdat Ajax op tv was..
Dat zorgt ten eerste voor balans. Verdriet vs. vreugde. Ik voel ook des temeer dat we het leven moeten vieren wanneer dat kan. Dat we zelf de mooie herinneringen maken. Ik maak geen levensverhalen, dat doet iedereen zelf. Ik schrijf ze slechts, ik mag de accenten belichten, de mooie en de trieste momenten. Dat doe ik graag.
